• Startpagina
  • 2015 en 2016 Gedichtenblogs
  • 2019 Gedichten-blogs
  • 2017-2018 Gedichtenblogs
  • 2020 Gedichten-blogs
  • 2021 Gedichten-blogs
  • 2022 Gedichten-blogs
  • 2010-2011 Blogs
  • 2012 Blogs
  • 2013 Blogs
  • 2014 Blogs

Hier de blogs 274-192 van voorheen de blog-site en deels van de startpagina (nu volledig). Denk aan copyright! Veel leesplezier!





Blog 274

 

Droom: (-gedicht)

 

Zing en speel de lof

tot God en wat Hij schiep,

want wondermooi is

wat de mens vermag in Zijn genaâ:

voor treurnis nu geen plaats

want juist het goede kaatst

wat kan en mag en mooi is:

zang, muziek en dans,

lijven waarin we eindeloos

zouden willen blijven:

zonder dood, geweld om geld

of olie, zonder ziekte

of wat naar minder riekte,

zonder duivels met valse oren,

zonder zuchtende dageraad

met te hongerige magen,

of kwalen die ons mishagen:

laat de hemel openscheuren

met de mooiste kleuren!

 

Leo Besouw





Blog 273

 

Sterren... (gedicht)

 

Sterren stralen overal

in Bethlehem

en in de stal,

maar ook op het wereldtoneel

spelen ze hun rol mee:

vijfsterren-generaals

media-sterren in hun sjaals,

vallend soms met hun streken

in ongena' en afgezeken

na ontnuchterend' details

van “liefdeszaken” om hun hals.

 

Sterrenpracht is als

bij feetje Rinkelbel:

eeuwig stralen is

misschien als hel

als ik je alles vertel

wat de goede God zou weten.

 

Genadig is Hij eerder

voor wie 't niet zo weten:

sterren blijven een mysterie

ver voorbij ieder

menselijk' hysterie:

sta er maar

gewoon bij stil,

dat is wellicht

wat de Heere

van ieder van ons wil...

 

Leo Besouw





Blog 272

 

Al zijn er duizend... (gedicht)

 

Al zijn er duidend dichters:

zij zullen vergaan

als schijngestalten van de maan,

maar steeds weer boven komen

om toch weer iets

toe te voegen aan de dromen

die de mens van node heeft

zolang de mensheid

waardig leeft

en niet doorzeefd

van sombere gedachten

droevig op verlossing

werkeloos blijft wachten.

 

Leo Besouw




Blog 271

 

't Slechte pad... (gedicht)

 

Wie definieert 't slechte pad

was 't Adam in zijn blote gat

die de eerste aanwijzing kreeg

bij de appelboom

en Eva, toen hun droom

vervangen werd door hoon

van de Allerhoogste,

en 't vijgeblad de status kreeg

van wat Adam niet beoogde,

maar zijns ondanks toch verkreeg

door het overtreden

van 't gebod van 't rechte pad?

 

Zo kwam de klad

in wat eerst hemels leek:

het stel moest zich wassen

in een beek van troebel water

veel ellende kwam toen later,

ook hun zonen lieten

hun geluk onttronen

en dwaalden af

naar 't donker graf

waar de engelen

niet meer konden komen.

 

Leo Besouw




Blog 270

 

Intergalactisch (gedicht)

 

Intergalactisch

wat betekent dat praktisch,

nou dat zal ik vertellen:

tussen de sterrenstelsels

bevinden zich lellebellen

die vrij blijven zweven,

zich niet binden aan stellen,

dus vrij bewegen,

los van de stelsels,

en dat zijn er zoveel

dat ze als meel

tussen de stelsels

de oerknal relativeren

volgens de heren

die het hebben gemeten:

zij kunnen het weten!

 

Leo Besouw

 

(N.a.l.v. De Volkskrant 10-11-2014, p. 17)




Blog 269

 

Oorlog en terpentijn (boekbespreking, deel 2)

 

In vervolg op mijn blog 267 hier de bespreking van de rest van het boek: deel II (p. 163-262) en deel III ( p. 263-334). Stefan Hertmans, de schrijver (uitgever De Bezige Bij, 2014) verhaalt in deel II uit het schrift van zijn grootvader (Urbain) diens verslag van de door hem meegemaakte inval van de Duitsers in België in de Eerste Wereldoorlog en het verzet met zijn soldaat-kameraden in hoofdzakelijk Vlaanderen, in de Vlaamse loopgraven, in de klei.

 

Vanuit de vertelstem van die Urbain worden gebeurtenissen verteld, waarvan ik dacht dat ze niet of nauwelijks te beschrijven waren. Maar Urbain houdt stand tussen alle gruwelen die de Duitsers aanrichten onder mensen, vee en bebouwing, wordt drie keer zwaargewond  achter de frontlinie gebracht en opgelapt in Engeland (Liverpool, Swansea en het Lake District) en ook die gebeurtenissen beschrijft hij consciëntieus, ook naar menselijke kanten, zoals het weerzien van zijn stiefbroer Joris in Londen.

 

Maar telkens moet de sergeant majoor terug naar het front. En naar de loopgraven, naar het slachtveld, letterlijk. Bij het lezen van dit deel vliegt de beschreven ellende je door het hoofd: mosterd- en chloorgas, rond vliegende lichaamsdelen van mensen en paarden, kruipen over lijken: “Kannitverstan” las ik toen plots de achterdeur naast me werd opengetrokken. “Godverju, ik schrik me dood, ik zit in de oorlog” zei ik tegen mijn binnenstappende vrouw. Mijn hart werd kalm en ik las enkele regels verder tot de volgende *, rustpunt.

 

In deel III vertelt Stefan Hertmans met zijn eigen stem het verdere verhaal van zijn grootvader: hoe die ondanks de oorlog en daarna toch bleef schilderen en schetsen, voor zover mogelijk, in het voetspoor proberen te komen van diens vader Franciscus. Maar dat blijft toch amateurwerk op (betrekkelijk) hoog niveau, want hij vindt werk bij de Belgische spoorwegen, maar raakt later met vervroegd pensioen. Onderwijl verliest hij zijn eerste geliefde op dramatische wijze door de Spaanse griep. Hij gaat trouwen met de zus daarvan, grootdeels uit gevoelde plicht. Daaruit komt de moeder van de schrijver voort. De manier waarop Stefan Hertmans dit beschrijft is ook super-consciëntieus, gegrond op brieven, foto's en ontdekkingen op de zolder van zijn vader, waar nog spullen en zelfs schilderijen van zijn grootvader lagen.

 

De schrijver zoekt naar de geschiedenis van toen, in het Vlaanderen van 2012, maar de waarneembare realiteit slaat hem als het ware om de oren, hij vindt: “Niets. Absoluut niets. Betekenisloos, godzijdank dan maar.” Ondanks enkele (wat vervallen) gedenkstenen. Het verhaal is niet te vatten, dan uit het ooggetuigeverslag van zijn grootvader, Urbain, in een schriftje, wat de schrijver eerst 30 jaar liet liggen, maar nu heeft uitgedaagd dit buitengewoon interessante, hartverscheurende en liefdevol beschreven familieverhaal te vertellen.

 

Oorlog en terpentijn: En uit de Vlaamse klei kwam de echo, de echo van een – diepgelovige – familiegeschiedenis, een geschiedenis van moraal, toewijding, heldenmoed en een noodlottige periode uit de Belgische geschiedenis van zo'n honderd jaar geleden. Nog één aanhaling: (p. 298) “Dus schilderde hij... , om het huilen van de wereld te bedaren...” En ik huilde even bij dit boek, evenals bij het boek “En uit de bergen kwam de echo” waarover ik op mijn blog van 6 februari 2014 schreef ( www.blog.leobesouw.nl ): verpletterend goed be- en geschreven!

 

Leo Besouw




Blog 268

 

De woede (gedicht in 't Westfries)

 

De woede van vader

stroômt deur moin ader

de bloidschap van moeder

was deurgaans moin hoeder:

't onrecht wat 'm was andein

bleef lang 'n venoin;

de liefde van moeder

kwam deêls van de kerk as hoeder

van 't onwrikbaar gelouf,

dat wie Hem anroept

voor die bloift ie niet douf,

allien hoe 't ofloupt

ken je niet zegge,

want onoindig is Zoin woishoid

die ôos maar arm'tierig bekloift.

 

Leo Besouw




Blog 267

 

Oorlog en terpentijn (boekbespreking, deel 1)

 

“Oorlog en Terpentijn” door Stefan Hertmans (De Bezige Bij, 2014, 334 blz.) valt in twee delen uiteen: van het eerste deel, t.e.m. Pagina 159, volgt mijn bespreking, van het tweede deel later, op mijn blog.

 

Het einde van het eerste deel trof mij: “Nooit is de vluchtigheid van een mensenleven dieper tot mij doorgedrongen (p.158). Het gaat dan om de grootvader van de schrijver, Urbain (1891) . Maar ook om de geschiedenis van diens familie, die van diens vader, Franciscus, en moeder, Celine, eind 19 e eeuw in het Belgische Gent, diens armoedige jeugd, opgetekend door Urbain zelf, in een schrift in 1963.

 

In een tweede geschrift verhaalt hij over de Eerste Wereldoorlog, zijn dienst als soldaat daarin. Maar eraan vooraf krijgen we een realistisch en boeiend beeld van de ervaringen met zijn vader, schilder van kerken en kapellen, en van zijn moeder Celine, een door en door dappere vrouw. En ook zijn eigen jeugd als knecht in een smederij en later als arbeider in een ijzergieterij tot zijn 17 e, komen op hard-realistische maar ook gevoelige wijze, in die ons nu bar lijkende tijd, aan bod. Daarbij probeert hij met vallen en opstaan iets van het ambacht van zijn vader op te pakken, in de avonden, wat hem dan nog niet erg lukt.

 

De vroege dood van zijn vader, het weer opkrabbelen van zijn moeder, zijn keuze voor òf priesterschap òf opleiding in het leger (vier jaar): alles zeer pakkend beschreven, meestal in de “tegenwoordige tijd” , zodat het voelt alsof je er bij aanwezig bent, met soms aanhalingen uit het nagelaten schrift, wat de schrijver eerst 30 jaar liet liggen: een prachtige verwoording van een historische familiegeschiedenis, die zeker veel belooft ook voor het tweede deel! Volgt!

 

Leo Besouw




Blog 266

 

De man met de zeis (gedicht)

 

De man met de zeis

slaat niemand over,

schrijver of staatsman,

bakker of rover

dominee of luitenant ter zee,

ieder moet mee

naar 'n ondoorgrondelijk

hiernamaals en vergeten,

met licht of zwaar geweten,

van goeden of van slechten doen:

ieder past die onmogelijke schoen,

met of zonder afscheidszoen,

alleen en eenzaam

of tegelijk met velen:

de man met de zeis

zal ieder – vroeg of laat -

komen kelen.

 

Leo Besouw




Blog 265

 

“Emancipatoire kennismaking”, Br. o. nr. (gedicht)

 

“Innerlijk en uiterlijk beschaafde heer

houdt van leer en academisch gevoel,

eruditie en traditie

en literatuur aan de muur.

 

U, dame, reageert met foto

van uw gehele toko,

onder erewoord retour.”

 

Dame reageert:

“Onder erewoord retour

scheelt me geen mallemoer,

'k wil allenig weten of

u 'm nog omhoog kan krijgen,

anders zal ik u de

eerste de beste keer

aan mijn degen rijgen

en krijgt u van mij 't zoer.”

 

Leo Besouw




Blog 264

 

Als het verleden reëler wordt dan het heden (gedicht)

 

Als het verleden

reëler wordt dan het heden,

als de vragen

blijven knagen,

als “wie schoot als laatste”

ons steeds opnieuw

voor vragen plaatste,

als “wie loog het hardst”

nog steeds de tanden knarst,

als “wie gaf de laatste gil”

nog steeds opkomt tegen wil

en dank en de stank

van 't onopgelost verleden

de gedachten blijven smeden

tot 'n grondeloos moeras

waarin 't heden niet meer past,

dan zijn we mateloos verloren,

totdat het heden doorbreekt in ons horen

van wat vandaag ons wèl bepaalt

en niet meer met ons smaalt.

 

Leo Besouw





Blog 263

 

Geachte heer M. (boekbespreking)

 

Ik las het boek “Geachte heer M.” van Herman Koch , Ambo/Athos, 2014, 430 bladzijden, en was verrast. Je wordt meegetrokken in een verhaal van de schrijver over een schrijver die een (oude) schrijver, heer M. volgt en gaat ondervragen. Daar komt een heel stuk geschiedenis bij van 40 jaar geleden, maar ook bespiegelingen waarvoor een schrijver kan komen te staan en wat die soms min of meer gedwongen door zijn succes, moet ondergaan.

 

De oude heer M. word door de heer H. geconfronteerd met het ontstaan en de vormgeving van diens boek “Afrekening”. Gaande weg blijkt M. getroebleerd, ook met getroebleerde ouders, een moeder die... en vroeg overleed, in de oorlog, een vader die … aan de verkeerde kant (het Oostfront) actief was … een geschiedenis van leerlingen van het Spinoza Lyceum, 40 jaar geleden en de verdwenen leraar Jan Landzaat waar zij bij betrokken waren, 40 jaar terug en wat in het boek van M. ”Afrekening” al of niet juist werd weergegeven.

 

Bij pagina 152 schreef ik: “Is het een verslag, een bespiegeling over “des schrijvers lot” in dit en mogelijk andere gevallen?” Hoofdpersonen zijn aldus heer M., heer H., die hem ondervraagt, de (verdwenen) leraar Jan Landzaat, de leerlingen Laura en Herman van het Spinoza Lyceum in Amsterdam en nog een stel vrienden/ vriendinnen van die leerlingen die vooral in het vakantiehuisje van Laura's ouders in Zeeuws Vlaanderen, het dorpje Terhofstede, bij Retranchment, Sluis en natuurgebied het Zwin liefdesperikelen en drama meemaken.

 

Maar “Afrekening” is meer dan een mogelijk onjuiste roman, iets wat ontbreekt wordt via omwegen als een vechtpartij na afloop van het Boekenbal, in de Schouwburg uitgevochten of ontdekt. Het thema van het bal was “Verzet toen en nu” . De oorlog van toen, waarbij de vader van M. een dubieuze rol speelde vormt er het smeulende lontje. Zo worden zowel “des schrijvers wereld” als  “het verzet” zowel van sarcasme als van emotie en woede voorzien.

 

Aan het slot lijkt alles op zijn plaats te gaan vallen, niet minder sarcastisch als her en der eerder in het boek, maar het komt als een verrassing van de plot van een detective. Mooi en soepel geschreven, vermakelijk af en toe, aandoenlijk, op enkele delen wellicht wat te breedvoerig. Al met al een forse “amuse” met een wat wrange nasmaak, maar goed verteerbaar.

 

Leo Besouw





Blog 262

 

Wat je allemaal niet deed (gedicht)

 

Wat je allemaal niet deed

is niet te vertellen,

vooral leugenaars hebben

het er moeilijk mee:

uit de zee van wat

werkelijk is, was, wordt

en zou zijn gedaan,

indien de omstandigheden

net iets anders

zouden zijn geweest,

of mogelijk zouden

zijn geworden,

schept het een oneindig

aantal mogelijkheden

zodat je er zelfs

als leugenaar

maar beter

niet aan

kunt beginnen,

of niet soms?

 

Leo Besouw





Blog 261

 

Lichtgevende planten (gedicht)

 

Lichtgevende planten

in Ede weten ze van wanten

zo meldden de kranten

die het niet verzonnen:

in Wageningen begonnen,

werden waterplanten stroombronnen:

door de uitscheiding

van hun wortels

en bacteriën als mini-tortels

zweten zij hun stroom uit,

en opgevangen door

een elektrode

zorgt Plant-e

voor een ode

aan techniek

zoals je die alleen

in Ede-Wageningen ziet!

 

Leo Besouw




Blog 260

 

“Haargroei”

 

“Haargroei”

woei mij toe,

want kaal zoals een koe

wil niemand zijn

en zelfs de wolligheid

van een konijn

kan meestens niet

voldoende zijn

voor ons gevoel

zoals het hoort,

al zijn er ook

die het tòch niet stoort

een kop zo kaal

als een glimmende bokaal:

de meesten laten 't

liever wuiven,

of ietsje strakker

zoals de vetkuiven.

 

Wat is nu de moraal

van dit verhaal:

haargroei òf kaal?

 

'k zou zeggen:

laat het in het midden:

geen koppie ook forbidden!

 

Leo Besouw





Blog 259

 

Wegduiken?

 

Wegduiken in een boek

is dat wat ik zoek

of duik ik liever weg

voor lastige vragen

die mijn ziel niet behagen,

duik ik weg voor geluk

of mijd ik de druk

van een bezwarende liefde

die de fundamenten

van mijn ziel doorkliefde

zonder te willen

wat me overkwam,

zonder drank uit de kan,

zonder te weten

hoe het te meten

op waarde voor mijn

bestaan op deez' aarde?

 

Leo Besouw





Blog 258

 

Bed, bad en brood (gedicht)

 

Bed, bad en brood

voor ieder op deez' aardkloot

zo sprak de Sint

die ieder kind

verwent, maar soms teveel,

want in mijn keel

krijg ik 't benauwd,

lezend: “illegaal wordt uitgekauwd“

en doorgehaald zijn recht

op bed en bad en brood

volgens 't internationale recht,

door 's lands autoriteiten niet,

die deze dan liever op straat ziet,

onder de eiken, die nog niet

zijn verzaagd tot bedden

die levens kunnen redden.

 

Bed, bad en brood:

dump ons humane erfgoed

niet in de sloot:

Europese kerken werken

aan deze humaniteit:

nu nog de overheid,

als zij zich niet vervreemdt

van 't bindend lot

voor mens en God

in riet en beemd...

 

Leo Besouw





Blog 257

 

Participatiesamenleving (gedicht)

 

Er beving mij een koorts:

hij gaat met de buurvrouw

eten en wat meer

wil je weten:

doet ze zijn was,

strikt hij zijn das

voor 't gevlei of hoort het

er gewoon bij:

hij loopt ook al met haar tas

en onkruid te wieden in haar gras,

zaait haar de boontjes in

en snijdt de kroppen sla;

wat hebben ze in de zin,

is het liefde of participatie,

ik ben totaal uit concentratie!

 

Wat is hulp en wat is love,

ik prakkiseer me suf,

want van 't kabinet

is participatie het gevolg

van een goede-buur-relatie;

wie lost dit voor me op

want het beleid heeft staart noch kop

en daar zit ik nou mee,

met m'n koortsige kop!

 

Leo Besouw





Blog 256

 

Kakelende kip (gedicht)

 

Een kakelende kip

begon ooit als kuiken

voordat zijn/haar talenten

konden ontluiken:

eerst zachtjes in het koor

van beginnelingen

leren zingen, of wat erop lijkt,

daarna het geëigende pad:

van ieder leer je wat

en met de jaren kun je

kennis vergaren

van hoe te bespelen

de eerste viool,

hoe op te klimmen

in 't presteren

van 't kakelen

als grote heren

of ook wel dames.

 

Maar uiteindelijk komt

't mes,

of je valt van je stok

om half zes

of iets later,

de kater is voor wie

je 't meest na stond:

einde aan je gekakel:

het wàs een mirakel,

alleen de dood

die ieder verdroot

kwam alzo wat later:

zij/hij ruste in vrede

en wordt vroeger of later

als velen vergeten...

 

Leo Besouw





Blog 255

 

Zwaard (gedicht)

 

Steek het zwaard in uw schede

zegt de rede

en misschien de bijbel,

maar wat als ik twijfel,

als ik me voel bedreigd

en – van nature – geneigd

ben om 't kwaad af te weren

met vuisten of speren,

spijt wat filosofen

mij misschien leren?

 

Gebruik het zwaard

onder ede,

maar voor welke god

of gevaar, was het

maar klaar

wat we ermee zouden

bereiken in godsnaam

of andere (hemelse?) rijken.

 

Wie geeft ons raad

vóór de daad,

vóór 't “te laat”

en 't kwaad is geschied?

 

Leo Besouw




Blog 254

 

Eindelijk oorlog (boekbespreking)

 

Het boek van Herman Koch “Eindelijk oorlog” sprak me aan door de titel en de achterflap. Ik ben zelf een kind in die oorlog geboren. En dan zoek je, en blijf je zoeken, soms. Zijn boekje van 172 bladzijden is zo'n soort zoektocht, maar ook een teruggaan in de familiegeschiedenis, al is het een roman (2014 uitgeverij Ambo/Anthos, eerder uitgegeven in 1996 bij uitgeverij Meulenhof).

 

De ik-figuur in dit boek, Herman, geboren in 1953 bevindt zich in 1980-1981 in een crisis-verhouding met zijn vriendin A. De gebeurtenissen, problemen daarmee worden beschreven in Polen, in Londen en terug in zijn jeugd in Amsterdam, de Apollolaan en het huis van zijn grootouders in Arnhem, Oranjestraat. In die Oranjestraat woont dan nog zijn ongehuwde tante Mies, die hij als enige familielid nog regelmatig bezoekt.

 

De vraag of de kennelijke  blokkade psychisch of fysiek is, is het spoor door het boek, aan de hand van de geschiedenis van zijn jeugd en de liefde van zijn grootouders in die wijk Lombok, vlakbij de Utrechtse straat en niet ver van Hartenstein. Bij de bezoeken aan zijn tante komt regelmatig het verhaal boven van een noodlottige vluchtpoging met twintig doden en een dood paard dat er twee weken bleef liggen door de oorlogsomstandigheden.

 

In het huis van zijn tante is Herman ook geboren en in een wieg gelegd bestaande uit een mand die bij een dropping door de geallieerden was gebruikt. Zijn moeder was de zus van Mies en het was grootouders huis. Maar Mies vertelt niet alles, blijkt later, terwijl de aftakeling van Mies mooi wordt beschreven, en ook de benauwdheid van de wijk voor een “buitenstaander”. Net voor de dood van Mies vraagt die aan Herman of hij tijdelijk voor de teckel wil zorgen. Het hondje blijkt later een hoofdrol te spelen bij de ontknoping.

 

Het geheim van de ontknoping ga ik niet verklappen, maar de spanning blijft er tot het eind in. Het is een mooi beschreven familieverhaal, waar een verborgen waarheid uiteindelijk helder wordt en een verklaring biedt. Maar voor  vriendin A. is het dan inmiddels te laat, en Herman deelt haar niet alles mee, maar slechts de schijn. Zo gaat dat soms in families, denk ik, ook echt. Bij elkaar een mooi en vlot beschreven verhaal, je voelt je er bijna bij aanwezig (denk ik, zeker als je dat stukje Arnhem kent). De titel lijkt je aanvankelijk op het “verkeerde spoor” te zetten, maar zeker voor wie Arnhem (en de oorlog) een beetje kent: aanbevolen!

 

Leo Besouw




Blog 253

 

Mindful? (gedicht)

 

Hoe fool is mindful

als je voor wandelen

in mindfulness evenveel betaalt

als een pondje amandelen,

als je mindful gaat mediteren

welke heren je 't best

kunt dienen en de rest

vult dan de Heere

mogelijk zelf wel in?

 

Is dit nieuwe ambacht

dat waarop de wereld wacht,

wetenschappelijk al bewezen

dat 't verdoolden kan genezen,

zeker prettig voor 't gevoel,

beter dan 't radeloos gewoel

van doorgedraaide dromen

en gedachten die aanzetten

tot verkrachten van je eigen

blije ziel?

 

Mindfulness als de nieuwe mis,

waarin wat mis is wordt hersteld,

wat klemt dan minder knelt,

en dat door de nieuwe

“priester”-held die ons

dat allemaal vertelt?

 

Leo Besouw




Blog 252

 

Het puttertje, rest deel IV en deel V, pagina's 656-925. (boekbespreking)

 

Vervolg van de bespreking van “Het puttertje” , door Donna Tartt, De Bezige Bij 2013, Amsterdam. (Voor de bladzijden ervoor: zie eerdere blogs in deze rij).

 

Vermakelijke ontwikkelingen, in de liefde, in de zaken, in de vriendschap met Boris, de vriend van Theo. De Boris die hem de weg naar “Het puttertje” helpt vinden, dwars door het verlovingsfeest van Theo heen. Vlot en amusant geschreven, met fraaie en spannende dialogen en ontwikkelingen.

 

Op naar deel V, de ontknoping!? Spannend!  (pagina 775-925): Inmiddels is het bijna het einde van het verlovingsfeest, en Boris smeekt/ sleept zijn vriend Theo bijna in het vliegtuig naar Amsterdam. Daar vinden zeer tumultueuze ontwikkelingen plaats: Theo en Boris raken in een beknellend spoor van louche en misdadige kunsthandelaren. Het boek wordt even een ware detective met vuurwapengeweld en spanning in  hartje Amsterdam. Er is ook spanning tussen Theo en Boris over de aanpak (slim en doordacht, of ook improviserend) zowel als de passende moraal: wat is zelfverdediging?

 

Na een bizarre ontknoping met zelfs een fraaie uitkomst, blijken zowel Theo als Boris eenzelfde “donkere zijde” te hebben. Wat doe je ermee als oorspronkelijke hartsvrienden? Wederom spannende dialogen en ontwikkelingen. Tegen het einde worden zowel de waarde van kunst en van waarheid en levenslot uitvoerig en zelfs huiveringwekkend weergegeven. Hier komt, naar mijn mening, de schrijfster in de hoofdpersoon van Theo tot een (voorlopig) waarde-standpunt over het mens-zijn in de (soms erg) korte tijd die ons op deze aarde is vergund.

 

Het totaal overziend: een zeer veelzijdig boek, met sterke karakters, zeer goede dialogen, spannend èn diepgaand, zeer goed in de beschrijving van ontwikkelingsfasen van jonge tiener naar volwassen Amerikaan, in een wereld met (nood)lot, drank, drugs, misdaad, liefde en vriendschap. Dubbel en dwars de lange leesweg waard!

 

Leo Besouw




Blog 251

 

Doorgeslagen Appel (gedicht)

 

Heb jij ook al de Appel-watch

zeg weet je dat ik er bijna van kots,

want ook de I-Phone

hoort erbij – de nieuwste versie –

zonder dat geen conversie

en dan altijd met dat stel op pad,

in de trein, je car, en in bad:

ik ben het zat

me te laten ringeloren,

zonder dat er niet bij

te mogen horen:

m'n pacemaker begeeft

het bijna van de stress,

zo gaat heel m'n leven

op de fles en blijven

slechts die klonen

die alleen van Appel

kunnen dromen!

 

Leo Besouw




Blog 250

 

Zonder Piet?

 

Zonder roe of tak

geen Zwarte Piet-gesmack

ie ie zwart of is ie blauw:

ik hou van jou;

met die veer op je pet

heeft ieder kind pret.

 

Dan het dragen van de zak

van Sinterklaas

wie doet nou zoiets dwaas,

maar Piet die denkt:

de Sint die wenkt

en wil graag uit doen pakken

voor braverikken, zowel

als lastpakken.

 

De Sint die zegt:

die laat ik niet stikken

in ijdel gepraat

over 't soort zaad

waaruit mijn Piet

is ontsproten,

houdt op met twisten,

anders gaan we naar

de kloten

en kom ik nooit meer

terug, over mijn rug!

 

Leo Besouw




Blog 249

 

Het puttertje, deel III en deel van deel IV (boekbespreking)

 

Verder  lezend in het boek Het puttertje, van Donna Tart, De Bezige Bij, 2013, zal ik nu kort leesverslag doen van de delen III en een deel van deel IV, pag. 451-656 (van de totaal 925 pagina's van het boek). (Zie eerdere en een volgende blog van mij over het boek).

 

Theo is in deel III terug bij Hobie, 18 jaar en werkt af en toe in diens antiek-werkplaats. Pipa, het meisje dat ook de aanslag heeft overleefd was er even op bezoek, maar vertrekt weer snel naar een gezondheidsinternaat in Zwitserland, maar ze blijft in zijn hoofd zweven. Theo doet Pre-University-University College in New York en brengt zijn verborgen schilderij “Het puttertje” in een opslaggebouw. Wel mooie beschrijvingen, maar meubeltechnisch wat veel van het goede, naar mijn idee.

 

Deel IV krijgt wat meer vaart en is omvangrijk. Theo, inmiddels afgestudeerd en acht jaar later, loopt Platt (oudste zoon van de familie Barbour, waar hij het eerst na de aanslag werd opgevangen) tegen het lijf. Hij herneemt het contact met de familie. Intussen probeert hij af te kicken van diverse drugs/ stimulerende middelen. Hij probeert Platt te betrekken bij het afweren van een klant van de antiekzaak van Hobie, Lucius Reeve, die hem wantrouwt wegens een bedrieglijke verkoop. Theo werkt als compagnon in de winkel van zijn vriend Hobie.

 

In de winkel komt o.a. als vaste klant mevrouw Vogel. Als Pipa eens is langs geweest vraagt zij aan Theo of die het leuk vond dat Pipa weer eens langskwam. Een pijnlijke vraag, want de emotionele liefdes- vriendschaps- en lots-herinneringen doen pijn, want nu “heeft” Pipa vriend Everett ( in Londen)... Mooi en vlot beschreven gevoelens!

 

Theo heeft zich laten inviteren voor een etentje bij de Barbours. Oude herinneringen worden opgehaald, op een mooie manier. Maar ook raken hij een Kitsey (de dochter van familie) verliefd. Moeder Barbour ziet het helemaal zitten en is voor het eerst weer eens echt blij na de dood van haar man en zoon. Maar de voorbereidingen voor het huwelijk maken Theo nerveus en hij gaat in z'n eentje, met een smoes voor Kitsey, wandelen (in New York). Daar loopt hij bij toeval zijn oude vriend Boris (uit Vegas) tegen het lijf. In een kroeg vertelt Boris over de toestand van hem en de vriendin van zijn (verongelukte) vader, na Theo's vertrek naar New York. Veel ellende en vooral drugshandel, voor Boris met veel “succes”.

 

Theo krijgt, terwijl hij genoeg krijgt van Boris' verhalen, een lumineus idee en vraagt Boris mee te gaan naar “een verrassing”. Theo laat zich op voorstel van Boris, met diens auto met chauffeur naar de bestemming brengen...

 

Voor de rest van het verhaal, en mijn bevindingen, zie een volgende blog!

 

Leo Besouw




Blog 248

 

Been? (gedicht)

 

Nu de kanonnen zwijgen

rijgen de vragen zich aaneen:

wie zette wie op 't verkeerde been,

wie begon met 'n valselijk verhaal

wie ging met de waarheid aan de haal,

wie beweerde 't gelijk aan z'n zijde,

wie legde de waarheid 'n tikkie om

en legde zo de eerste bom

onder mogelijk begrip

voor gerechtvaardigde verlangens,

voor gerechtigheid,

of voor iets nog heel veel bangers?

 

Nu telt men de doden,

verbindt men de wonden,

die wellicht met meer liefde,

voor de waarheid,

voorkomen hadden

kunnen worden?

 

Leo Besouw




Blog 247

 

De knop omzetten (gedicht)

 

De knop omzetten

sprak hij luid

dat is als je je uit

in plaats van maar te zwijgen,

waaraan geen kop of staart

noch kennis valt te rijgen.

 

De knop moet omgezet

alleen dan wordt  het

mogelijk – pret of

begrip en vind ik je

weer hip, zoals je was

voordat die plas van ellende

je – zo leek het –

voorgoed ontstemde.

 

Leo Besouw




Blog 246

 

Het puttertje, deel II (boekbespreking)

 

Eerder besprak ik mijn leeservaring met het boek “Het puttertje” (van Donna Tart, 2013, De Bezige Bij, Amsterdam) over deel I (index in het boek is niet aanwezig, dus even bladeren, wat kennelijk de bedoeling is). Nu dan over deel II, de hoofdstukken 5 en 6, de bladzijden 253-446, (van de in totaal 925).

 

Meeslepend, spannend, zo heb ik het beleefd! Theo (de hoofdpersoon) vertelt verder over zijn reis van New York naar Vegas en terug, “iets” waarvan hij op het eind van deel I al wat laat doorschemeren. Theo, 14 jaar oud, krijgt van Goldie, de portier van z'n ouderlijk huis, de koffer – met erin het schilderijtje Het puttertje –  terug en vertrekt van de familie Barbour, waar hij opgevangen was na de dood van zijn moeder, met zijn inmiddels opgedoken pa en diens vriendin Xandra naar Vegas.

 

Daar raakt Theo bevriend met Boris, klasgenoot voor sommige uren, 15 jaar, en ze maken beiden een stormachtig jaar mee in Vegas. Boris is ook zonder moeder, van een Poolse, en van een Oekraïense vader, wereldwijs, ex-moslim – was ie voor even – en drinkt vooral bier. Taal, moraal en achtergrond: multi-complex en boeiend. Maar dat geldt bijna evenzeer voor hun vaders: drank, drugs en gokken zijn standaard-ingrediënten in hun levens.

 

Maar dat gaat niet goed: Theo en Boris raken beiden klem en als goede vrienden, die doorheen lief en leed en harde fysieke klappen, tot mishandeling toe, verbonden zijn, komen ze tot: “Ik wil weg... Wil je mee?” Na heel mooi beschreven bindingen door hun vriendschap, komt er toch een splitsing in hun wegen en vertrekt Theo met de Greyhound-bus naar New York (hij is inmiddels 15). Zijn hondje Poptsjik neemt hij mee in de ene tas, Het puttertje in de andere.

 

Zo zoekt Theo zijn weg, wegvluchtend van de vriendin van zijn vader, Xandra, na het dodelijk ongeluk van zijn vader. Uiteindelijk vindt hij in New York Hobie en Pippa terug waar hij eerder een warme relatie beleefde, vóór zijn gedwongen vertrek. Zo is hij daar in de winter, bijna 2 jaar na de dood van zijn moeder, terug bij af, maar met een twee jaar oudere en herstelde Pippa van zijn leeftijd... Wat gaat er gebeuren na deze enerverende en prachtig beschreven periode in zijn leven? In een volgende blog zal ik verder verslag doen van mijn reis door het boek!

 

Leo Besouw





Blog 245

 

Nostalgie (gedicht)

 

Nostalgie is als een relikwie,

we houden het vast,

een deel van ons

en het geïdealiseerde

verleden, het heden is

te vluchtig, gaat te snel

voorbij en in de rij willen

we staan van vaste waarden

waarin we aardden.

 

Nostalgie: het voorbijgaan

van de karavaan waarin

we leefden, waarin we

omlijsten onze voorbije tijd

opdat niet de eeuwigheid

ze opvreet of door worm

verteerd niets overlaat

van al wat werd geëerd.

 

Nostalgie als relikwie:

we houden stand

in 't veranderende land,

waarvan we dachten

dat geen krachten

zouden bestaan

die het ooit zouden

kunnen doen vergaan.

 

Leo Besouw




Blog 244

 

Zeer (gedicht)

 

Woorden doen soms zeer

vooral als het gaat om eer

van moeder of dochter,

van echtgenoot of bedgenoot,

of om betoonde moed

die er ineens niet meer toe doet.

 

Woorden breken meer

dan gedacht of verwacht,

woorden kunnen hartzeer vermoorden,

woorden kunnen leiden

tot iets ellendigs als scheiden,

woorden kunnen gaten slaan

in vertrouwen waarop

we dachten te kunnen bouwen.

 

Woorden en zeer,

delicaat kunnen ze zijn

als ze harten kraken

waar ze nimmer

mochten raken.

 

Leo Besouw




Blog 243

 

Creatief lef (gedicht)

 

Is er creatief lef in zicht

als er – in zand – een draak

voor je huis ligt,

is er een geest die de draak

steekt met werkelijkheden,

vandaag of in 't verleden,

is er een doek dat bloedt

of lijkt het slechts verf,

is 't creatief versterf

of een mislukt boerenerf,

is de zoom los van de rand

of heeft het hoofd geen enkele tand,

maar slechts grijzig haar,

heeft de viool wel de juiste snaar,

of lijkt ie vals,

lijkt boter slechts room

of is 't dat ik slechts droom

en dans ik een wals?

 

Leo Besouw





Blog 242

 

Het puttertje (boekbespreking)

 

“Een geel vogeltje”, een schilderij “verrassend zwaar voor iets dat zo klein was”. “Hij” wees erop: “haal het daar weg...” De oude man die samen met het meisje Pippa ook in het museum was op het moment van de aanslag, en van wie Theo aanvankelijk dacht dat het misschien haar grootvader was (p. 36). Het gebeurde op 10 april, 14 jaar geleden, Theo zat toen in de tweede klas (V.O.).

 

“Ik droomde over mijn moeder” (p.11) en de ik-figuur gaat terug in de tijd en vertelt over toen, haar dood als een scheidslijn. Dat is het begin van het boek “Het puttertje” van Donna Tart, 2013, uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam, 925 pagina's. Op dit moment heb ik er deel I van gelezen , dat zijn de hoofdstukken 1 t.e.m. 5, en tot en met pagina 247.

 

Het is de geschiedenis met het museumbezoek, samen met zijn moeder, de ontmoeting met Pippa, het meisje samen met “de oude man”, dan de verschrikkelijke aanslag, echt horror, daarna de voorlopige opname in het gezin Barbour, van schoolvriend Andy, de nieuw ontmoeting met de zwaargewonde Pippa en haar verzorger Hobie, en later met ook zijn pa, Larry en diens nieuwe vriendin, Xandra.

 

Het is nog maar de start van het verhaal: goed en gevoelvol geschreven, tot pagina 247 spelend in New York. Verpozend en modern, knap in elkaar gezet en vlot lezend. Wat volgt nog? Ik zal er in een latere blog mee verder gaan!

 

Leo Besouw




Blog 241

 

Web van waarheid (gedicht)

 

Ieder verzint

zijn eigen web

van waarheid, glamour,

eer en moed,

ieder denkend mens

verstout zich tot dit goed,

waarbij 't fout zo ver

als 't kan verdwijnt

in 't opgepoetste zelf

en d'eigen burgermoed.

 

Vanwaar dan toch dit weven,

dit geven van een beeld

aan 't zelf en eigen kring

aan eigen grond en ziel

alsof het die van god verving?

 

Leo Besouw




Blog 240

 

Sommige lijken (gedicht)

 

Sommige lijken zijn niet om aan te zien.

Sommige lijken liggen er vredig bij.

Sommige lijken zijn doden na een goed leven.

Sommige lijken hebben een bezwaard verleden.

 

Sommigen waren strijders.

Sommigen waren lijders.

Sommigen verdienden het niet.

Sommigen duidden op eeuwig verdriet.

 

Sommigen zijn snel vergeten.

Sommigen blijven knagen aan ons geweten,

zonder gekend eind.

voor eeuwig weggekwijnd.

 

Leo Besouw




Blog 239

 

Dertig seconden (gedicht)

 

Dertig seconden

volstonden om 298

monden voorgoed te doen zwijgen

het bewustzijn en leven te doen verliezen

in een eindeloze vlucht

naar een onbekend zwart

als door een moorddadige dief getart

in een onverklaarbare nacht

die hun dromen vernielde

en nabestaanden slechts geknield

achterliet voor een onbestaanbaar

geacht lot, oneindig verwijderd

van wet en gebod,

onbegrijpelijk dieper

dan 't besef van een God.

 

Leo Besouw




Blog 238

 

Al wat schittert (boekbespreking)

 

“Al wat schittert” van Eleanor Catton, 2014, Ambo/Anthos uitgevers, Amsterdam, 832 bladzijden. Over de eerste 295 pagina's schreef ik in blog 231. Nu volgt de rest van mijn indrukken:

 

De liefde van een hoer, de doortraptheid van een dame, de schurkachtigheid van een beminde, de belangeloze liefde van een intelligente en naïeve minnaar: zie daar enkele kern-karakters in het boek. Dit alles in een ruig landschap van goudzoekers in het Nieuw-Zeeland van 1865-1866. Intriges, kameraadschap, verwevenheden van belangen en geschiedenissen, in een uitgebreid palet van personages ( voorin het boek staan er 20 genoemd, met hun “verwante huizen”en “verwante invloeden”) vormen de ingrediënten.

 

Het is een complex en boeiend verhaal dat aan het eind, als was het een detective, teruggrijpend van 1866 naar 1865, wordt opgelost als in een uiteen gelegde en passende puzzel. Bovenaan op de laatste pagina in een schitterende metafoor weergegeven: “de oude maan in de armen van de jonge maan”.

 

Nog enkele opvallend fraaie uitsneden: van pagina 475 tot 486: de verstopte brieven uit de hutkoffer, van Crosby Wells aan zijn halfbroer Alistair Lauderback, gelezen door Moody: een buitengewoon relaas van diepe gevoelens en bijzondere afhankelijkheid in ongelijke posities! En op de pagina's 576 – 579 het gesprek tussen de gevangenispredikant Devlin en Anna: adembenemend mooi!

 

Derhalve een boek voor de doorzetter, die niet opziet tegen complexe verwevenheden, die uiteindelijk als in een detective en gevoelvol worden opgelost.

 

Leo Besouw




Blog 237

 

Geheim (gedicht)

 

De zin van het leven is geheim.

Onze banksaldo's zijn geheim.

De wapenindustrie is geheim.

Rosoboron-export (op de Zuidas

in Amsterdam) is geheim.

Luchtdoelraketten zijn geheim.

De hersens van Poetin zijn geheim.

Geheime diensten zijn geheim.

 

Lijken zijn niet geheim.

Lijken kun je tellen.

Lijken roepen om verdriet.

Lijken vergeet je niet.

Lijken vormen geen geheim.

Wie ze veroorzaakt blijft

(vaak wel) geheim.

 

Leo Besouw




Blog 236

 

Gevoelige snaar (gedicht)

 

Wat raakt de gevoelige snaar

in jezelf

als je stil bent om elf

uur of later,

was het de onvergeeflijke flater,

was het een vergeten verdriet,

was het ken je me niet

meer of niet langer,

of is het de stem van een zanger

die je doet voelen dat nu

is niet later,

maar vroeger,

toen je als eenzame zwoeger

je weg probeerde te vinden

met nieuwe vrinden,

die je later weer verlieten

als stromend water

van je levensberg

waarop je leerde te praten?

 

De gevoelige snaar

is als een instrument

dat verraadt wie je werkelijk

bent, niet alleen nu,

maar ook vroeger en later.

 

Leo Besouw




Blog 235

 

Voetbal WK (gedicht)

 

Weet u er ook de ballen van,

van het voetballen dan:

de links buiten

bleek niet te stuiten,

z'n energie van knie

tot kuiten dreef hem voort

en niet gestoord

door een doortrapte

tegenstander vond hij

het doel – heel schrander –

en dreef de bal

met luide knal

in d'rechterbovenhoek:

die ging erin als koek

en kloek hernam hij

steeds erna dezelfde list

uit d'linkerla van zijn

geoefend brein en been

en haalde zo des mensen

eer aan 't eed'le spel der

bal op 't grote veld

weer binnen voor 't team,

en land en volk en voor TV

genoten wij weer weltevree!

 

Leo Besouw




Blog 234

 

Lekker moorden en bombarderen (gedicht)

 

Lekker moorden en bombarderen

dat is wat de grote heren

graag doen

gemaskeerd door fatsoen:

zo kwam Robert Mc Namara

pas tot inkeer in d'Sahara

waar hij tussen de Bedoeïenen

een potje stond te grienen

om wat z'n bommen

met zoveel gewicht

onder mensen hadden aangericht.

 

Hitler poogde ons te bevrijden

van de communisten,

maar dat was bezijden

de waarheid en met

Rotterdam als doel

viel hij jaren later

op zijn smoel,

nadat het kwaad door hem gesticht

zich als echo tegen hem gericht

beroofde van zijn waanzin-kop.

 

Leo Besouw




Blog 233

 

Als de duivel één oog had... (gedicht)

 

Als de duivel één oog had,

dan zouden wij hem herkennen

aan zijn éénzijdige kijk

op de dingen en waarden

die ons omringen,

dan zouden wij hem zien

als een cycloop met één oog,

gelijk Homerus hem zag

als menseneter die ons uitzoog,

dan zouden wij wel twéé keer denken

voor we hem vertrouwen zouden schenken,

dan zouden wij zijn gealarmeerd

vóór de zonde ons had geleerd

dat na die daad komt de val

in een griezelig en bovenmatig

onaards verhit heelal.

 

Leo Besouw




Blog 232

 

Gebeten... (gedicht)

 

Ik bad dat hij niet weer zou bijten,

maar driemaal is scheepsrecht

en hij voetbalt niet slecht;

zijn inzet is als haar op de tanden,

heel Uruguay draagt hem op handen

dus stop je kop maar in het zand,

hemd erover: niets aan de hand.

 

Maar zo liep 't niet af:

dankzij 't alziend oog

kwam er toch straf:

negen interlands niet van

zich af mogen bijten:

geen tanden erin mogen zetten:

de FIFA kent andere wetten.

 

Liverpool bezint zich nu

op mogelijk andere zetten:

een paardenbit zien ze

niet zitten,

een muilkorf als bij een hond

staat ook niet gezond;

wellicht de sportpsycholoog

of houdt ie zichzelf

daarvoor uitnodigend doof?

 

Leo Besouw





Blog 231

 

Al wat schittert (boekbespreking)

 

Ik heb het gewaagd, het boek van Eleanor Catton te kopen en ben aan het lezen begonnen en nu tot bladzijde 295 gekomen, van de in totaal 832. Uitgegeven door Anthos/Amsterdam, 2014. Het is dus een gewicht, maar toch met prettig omslaanbare bladzijden in een mooie druk.

 

Het begint met “Bericht aan de lezer” waarin wordt uitgelegd hoe de stellaire en planetaire posities in het boek astronomisch zijn bepaald, waardoor ze “ons vertrouwen in de grenzeloze, wetende invloed van de oneindige hemel” hoopt te bestendigen of op te roepen. Maar laat je daar niet door afschrikken.

 

Het is een merkwaardig boek. Geen gemakkelijk boek. Geniaal is het (?). Niet over goud en wat het met mensen doet of deed en toch wel (het speelt in Nieuw Zeeland in 1866). De gedachte aan wat geld (groot geld) tegenwoordig met mensen doet drong zich aan mij op, al speelt het verhaal zich bijna anderhalve eeuw geleden af. Mooi weergegeven karakters, inclusief hun gedachtengangen, hun overwegingen. Ook hun twijfels, hun (mogelijke) complotten, overwegingen wat een eed waard is, wat waarheid (pagina 293), hoe vooroordeel het aflegt tegen empirische feiten, of niet.

 

Een mooie beschrijving van een persoon op bladzijde 45 bijvoorbeeld: “Hij was toegeeflijk waar het de open ruimtes in de toekomst van anderen betrof, maar ongeduldig met betrekking tot de afgesloten vertrekken van hun verleden.” Mooi en intelligent taalgebruik, getuigend van (psychologisch) inzicht en genuanceerde feeling.

 

Een weliswaar complex, maar ook boeiende boek, waar je gaandeweg wordt ingezogen, de personen leert kennen en verder puzzelt als was het een detective. Ik ga ermee verder: nog 537 pagina's te gaan! Wordt te zijner tijd vervolgd!

 

Leo Besouw




Blog 230

 

Moorden zoals het hoort, (gedicht)

 

Moorden zoals het hoort

dat is wat ons stoort;

het ging niet om een appel

of een ei in 't paradijs,

het ging om gebondenheid of

vrij te zijn

van opgelegd geloof

en inzicht in 't licht

van Gods gebod:

gij zult niet doden

voor om 't even welke noden

of welk gewin.

 

De zin van alle kwaad zit in 't valse

zaad van totalitaire aard,

waar brokken van tentoongesteld

geweld de mens

bestelen van geldig

menselijke waarden

waarin de duivel

steeds maar niet wil aarden,

wat telkens weer tot

ondergang zal leiden

en kermen in de hel,

zoals profeten steeds al zeiden.

 

Leo Besouw




Blog 229

 

Een senangerende sport... (gedicht)

 

Een senangerende sport:

polsstokhoogspringen:

je wrijft je handen in

je pakt hem op – de stok –

je start met rennen,

plaats de punt,

en klimt omhoog,

los van de grond

de stok gekromd

alsof die knapt,

maar wervelend beweegt

je lijf alsof je niets meer weegt,

een laatste spier,

en op een kwart

van 'n millimeter

zweef je, heel even,

en dan weet je 't zeker:

ik heb het gehaald of niet:

het is vreugde of verdriet

en die komt na de val

uit 'n kwart seconde

mateloos en weerbarstig heelal!

 

Leo Besouw




Blog 228

 

Ik wou... (gedicht)

 

Ik wou dat ik een duiffie was

dan dronk ik dra

een heel groot glas,

geluk dat kan niet stuk,

niet meer zweten in de bus

door Rome, maar slechts

dromen van fonteinen,

altijd water bij de hand,

geen getob wat in de krant

staat gelogen of bewaarheid,

geen gefoeter over de

verkeerde weg, 't verkeerde pad,

geen mens die doet je wat.

 

Van kruimels van de rijken

genieten op je pad

langs tafeltjes en stoelen,

de ganse dag slechts

weltevreden smoelen

aanzien of ze je ook wat schenken,

en ook al geen probleem

met het toilet: de deur

die past altijd wel in het slot:

mijn dagen kunnen er

echt nooit meer van kapot

en weltevreden vlieg ik

naar 'n volgend plekje:

overal vind ik wel moeiteloos

een super-de-super fantastisch stekje.

 

Hoor je me koeren?

 

Leo Besouw




Blog 227

 

Bellen blazen... (gedicht)

 

Bellen blazen...

gedachten door mijn brein

dingen dartelen zoals ze zijn

en gedachten dwalen

naar gedicht op zoek,

het voelen van het malen

doet de dichter goed.

 

Bellen blazen doet 't verkeren

van de werkelijke daden

in uitspatbare kanalen

van 't dwalend brein,

zoekend soms naar rijm,

maar meer nog naar betekenis

die luchtig langs ons heen glijdt

in de nimmer grijpbare

voltooid verleden tijd,

die voorbijgaat en weer heden is.

 

Leo Besouw




Blog 226

 

Misverstand (gedicht)

 

Bent u ook wel 's in een

misverstand beland,

hier of in het buitenland,

met Jeugdzorg of in de liefde,

met geruchten die je kop

doorkliefden,

met bank of geld,

de waarheid uitgeteld?

 

Is er daarvoor een recept

dat mogelijk zelfs levens redt,

te laat niet, als bij Romeo en Julia,

maar voorkomend nare spanning

en verwarring,

voorkomend echtelijke verstarring,

voorkomend dwaas geblaat

en verwijtende praat?

 

Wie 't weet mag 't zeggen,

misschien eerst te dreggen

in ons eigen gevoel,

de missende aannames

in onze eigen stoel,

tellen tot tien en

onszelf eerst van binnen

en buiten beter bezien?

 

Leo Besouw




Blog 225

 

Everybody hurts

 

Everybody hurts –

maar sommigen meer dan anderen:

kan een schaap in wolf veranderen,

is wat eens een goed man leek

veranderbaar in een valse streek,

is wie eens solid was als rock

naderhand een valse leugenbok,

kan wit in zwart verkeren,

kan deugd in kwaad verleren

kan waarheid valser blijken,

na verloop van tijd bezwijken

voor everybody's ongelijk,

of is ieder wezenlijk verbonden

met noodzakelijk lot

to devil's onuitroeibare zonden?

 

Leo Besouw




Blog 224

 

Als de kierewiet zingt (gedicht)

 

Als de kierewiet zingt –

boer pas op je kippen,

als de kierewiet zingt –

boer pas op je haan:

heeft ie dan geen mooie kleren,

hij is het die je wel ziet staan:

vol zijn snavel met mooie waar,

beloften ook, gans kant en klaar!

 

Maar of zijn liederen ook

wel kloppen blijft de vraag,

alleen die mooie veren

zullen je misschien wel leren

dat wie mooi zingt

lang zal leven, maar ook

velen kan doen beven

voor wat bleek te zijn onwaar.

 

Ongevraagd stemadvies van een Europeaan.

 

Leo Besouw




Blog 223

 

Hoe triest... (gedicht)

 

Hoe triest dat wij allen

zullen sterven,

hoe triest alles te vererven

aan al wie rest

en ook dat lot zal ondergaan.

 

Voortaan blijft alles toch

hetzelfde: eeuwig leven

is ons slechts ná de dood

gegeven, en dan nog:

wie kan het garanderen:

ieder eindigt zonder kleren

zoals ie kwam: slechts

(levend) vlees – de geest

die kwam en is geweest...

 

4 mei 2014

 

Leo Besouw




Blog 222

 

Fout-herkenning (“cricht”)

 

Fout-herkenning:

uw PC hindert:

“ongeldige tekst”

“uw apparaat wordt niet herkend”

“probeer het opnieuw”

“het programma wordt afgesloten”

“foutnummer CG2032”

“zoek in probleemherstel”

“uw wachtwoord komt niet overeen”

“computer herkent uw vraag niet”

“er wordt aan het probleem gewerkt”

“herstel fouten in bestandssysteem”

“raadpleeg de handleiding”

“er is een fout opgetreden”.

 

Hebt u het nog,

herkent u zich in de trog

van bits en bytes

van storingen en likes,

of moeten we terug

naar het kleitablet

en eenvoudiger pret?

 

Leo Besouw




Blog 221

 

De bron van alle kwaad (gedicht)

 

Rotzak

razernij

ravenzwarte duivels

die rieken naar verderf,

een wolf op je erf

die de lammeren verscheurt,

de bliksem die inslaat

in je ziel,

een trap tegen

je achilleshiel,

een peer op je muil,

een kwaadaardige buil

de leugen die je verlamt

gif dat je hersens verdampt,

vals geloof in verkeerde leiders,

toekomst verkracht

door onverwacht, ongeziene

valsheid en geweld:

de mensheid al

eeuwig gekweld...

 

Leo Besouw













Blog 220

 

De vijand van  mijn vader (boekbespreking)

 

Dit mij buitengewoon aansprekende en boeiende boek van Almudena Grandes (De vijand van mijn vader, Uitgeverij Signatuur, 2013, 352 pagina's), is het verhaal van Nino, een elf-jarige Spaanse  jongen, levend te midden van de Guardia Civil en het “verzet” van strijders in de bergen van Andalusië in de jaren 1947-1949 in de Sierra Sur en het dorpje Fuensanta de Martos.

 

De jongen ontwikkelt vanaf zijn negende een vriendschap met Pepe el Portugés, een wat eenzame zonderling, die in een verlaten molen, op afstand van het dorp, tussen de partijen in, komt te wonen. Nino's vader is bij de Guardia Civil en het gezin ( moeder Mercedes en z'n jongere zusje Pepica en z'n oudere zus Dulce) woont in de kazerne van de Guardia's (waar zo'n  acht man is gelegerd).

 

In de loop van het verhaal wordt het gezin bijna vermalen tussen de trouw aan de Guardias's uit noodzaak en de sympatie van de moeder en Nino voor het verzet, wat zich geleidelijk ontwikkelt, en waarbij de vader een noodgedwongen moordenaar blijkt te zijn, en de Guardia's soms medogenloos wreed. Hartverscheurend noodlot lijkt te naderen (pagina 308 en verder). Onontkoombare omstandigheden, ook door kleinzielige en door angst gedreven karakters vervlechten zich met moed, trouw en twijfel, verraad en zelfopoffering spelen een gruwelijke rol.

 

Maar ook liefde, zij het verborgen, en ook verliefdheid van de jonge Nino hebben een overtuigende plaats. De zich ontwikkelende vriendschap tussen Pepe en Nino, leidt tot karaktervorming: wie wil jij later zijn, waar kies je echt voor? Dat wordt in het deel IV van het boek, dat 11 jaar later speelt, heel mooi aangegeven.

 

Verraad, marteling, trouw, stommiteiten, dat alles waargenomen door de elf-jarige Nino, in de laatste week van april 1949, in het dorpje Fuensanta de Martos, waar de razzia plaatsvindt, door de Guardia Civil, onder leiding van luitenant Michelín, die wraak nam... (Na de dood van sergeant Miguel Sanchís, die met het verzet, de “communisten”/ republikeinen bleek samen te werken, en zijn leven gaf): bedrog – dood – wraak – aanvaarding van het onvermijdelijke – meer houden van je geliefde dan van jezelf – : groter proza bestaat niet...

 

Dit vlot vertelde verhaal, grotendeels op feiten gebaseerd, zoals in de uitgebreide “Noot van de schrijfster” aan het eind van het boek aangegeven, met zijn krachtige dialogen, heldere situatieschetsen van menselijke (wan)verhoudingen, maar ook van liefde, vriendschap en trouw, door Almudena Grandes, verdient een top-kwalificatie!

 

Leo Besouw




Blog 219

 

Wat komt er uit het oosten? (gedicht)

 

Wijzen die het Kind

kwamen troosten –

Hunnen die ons binnenvielen –

Turken voor wie we niet

wilden knielen –

Duitsers met kanonnen,

waaraan waren zij begonnen?

 

Russen en Chinezen leken

ook te dreigen,

wat valt er nog meer

aaneen te rijgen

van mogelijk kwaad

vanuit een vreemde staat

waar wij de talen niet van spreken?

 

Bidden, smeken, wapens, allemaal,

wie gaat er met ons hachelijk bestaan

't meest van al aan de haal?

 

Leo Besouw




Blog 218

 

De glans van God gedicht (gedicht)

 

Wie heeft de glans van God

gezien –

wie bijna dood beleefde –

misschien –

wie wegsmolt in de Mattheus-

Passion –

wie geroerd werd door

de macht van de zon –

en hemel-sterren,

wie oog in oog stond

met z'n grootst geliefde,

wie schuilging voor

wat hij niet beliefde

en redding vond

als door een wonder?

 

's Mensen bestaan –

immens bijzonder!

 

Leo Besouw




Blog 217

 

Aan Vladi (gedicht)

 

Toe Vladi,

gij zijt groot,

doe toch niet

zo idioot

als sommigen

ooit deden,

de waarheid

die de Perzen meden

of de Yankees die

iets zagen in de golven,

het waren echt geen wolven;

trek recht uw gezicht

en laat het lachen,

minder strak als de Apachen,

doe uw ding, maar wel met eer,

haal niet de waarheid neer,

of erger doms en kroms,

geef leugenachtigheid de bons!

 

Leo Besouw




Blog 216

 

Corrosie (gedicht)

 

Corrosie ontwricht

wat doelmatig gesticht

was of gevormd

met de jaren:

zij sparen ons niet,

verdriet splijt er de ziel

van wat één was

en leek op basalt,

toekomst verknald

door uitzettend emotie,

niemand had notie

van de tand van de tijd

die alles verslijt

in 'n ongemerkt ritme

dat alles voor ons beschikte.

 

Leo Besouw




Blog 215

 

Irritatiegeweld (gedicht)

 

Wordt u ook zo gekweld

door het irritatiegeweld

van reclame op radio,

tv en computer,

dwaas worden van al dat

getoeter,

van boodschappen in

eindeloze herhaling,

van volstrekt zinloze

maling van woorden

die slechts verstoorden

ons innerlijk gebeuren

van het zijn in het nu, en

het gewilde later,

maar niet in die verdringende

kater van eindeloos repeterend

en zinloos gesnater?

 

Leo Besouw




Blog 214

 

De mens is een informatiedrager (gedicht)

 

Hel en verdoemenis

en meer zulk gezemel

draagt de mens

in zijn geheugen,

mensen die niet deugden,

helden op vier wielen,

landen die ons overvielen,

koortsen die we droomden,

afvalligen die niet schroomden

God te ontkennen,

vijanden die ons jenden,

vruchten die ons bevielen,

stinkende schlemielen

waarvoor we weken,

goden die we smeekten,

alles in ons meegedragen

in 't geheugen als informatiedrager.

 

Leo Besouw




Blog 213

 

Een mooie jonge vrouw (boekenweekgeschenk-leeservaring)

 

Edward en Ruth, daar draait het om in het boekenweekgeschenk 2014: “Een mooie jonge vrouw” door Tommy Wieringa ( CPNB, 94 bladzijden). Edward, viroloog, 15 jaar ouder dan Ruth, en met tegengestelde opvattingen over het al of niet bestaan van lijden door dieren.

 

Eigenlijk gaat het niet zozeer over veroudering, zoals in wat recensies geschreven is, maar om het conflict over lijden door dieren en ook mensen, zoals van hun na met veel moeite verkregen baby, vind ik. De “huilbaby” blijkt op pagina 68 de aanstichter tot een pijnlijke verwijdering. Matige verloedering van Edward volgt. Daartussendoor een confrontatie met de verloederde broer van Ruth, als een vooruitkijkspiegel.

 

Tijdens de zwangerschap beleefde Edward nogal wat vileine geilheid met collega Marjolein, die aan het einde van het boekje mede zijn zwaard van Damocles uittekent. Alles lijkt verloren, maar al fietsend voor zijn laatste college naar de Uithof in Utrecht, volgt de catharsis: de kip uit zijn jeugd voor wie hij mislukt zorgde komt weer in zijn gedachten en brengt hem tot het besef van een ontwikkelde “Anesthesia dolorosa”:  pijnlijke gevoelloosheid, die hij voor zijn studenten opbiecht.

 

Dan is het boekje plots afgelopen, wat abrupt, voor mijn gevoel. Hoe ging het verder met Ruth en met hun kind, met zijn zwager en hemzelf. Dat blijft onbeantwoord. Een mooi geschreven boekje, intelligent, soms iets stijfjes, maar zeker het lezen waard.

 

Leo Besouw




Blog 212

 

De glinstering van God (gedicht)

 

De glinstering van God

ligt in het oog

dat je – tot dusver –

niet bedroog,

het is geen epiloog

der schepping

maar wel het oer-begin

als klank van zin

en oergevoel

dat opspringt in 't gemoed

en alle donkerte vergeten doet,

een vuur en vlam

dat tot ons kwam

vanuit een onbestemd

door niets geremd

verlangen, één te worden

niet slechts door gezangen,

maar door warmte van de lijven

waarin we eeuwig zouden

willen blijven.

 

Leo Besouw




Blog 211

 

Selfie... (gedicht)

 

Heb je ook al een selfie,

of ben je geen elfie,

zit je neus niet geheel recht,

je oor niet goed aangehecht,

je haar wat minder van kleur,

de scheur van je mond

niet zo geweldig afgerond,

te veel sproeten misschien

of een vlek op de wang,

ongelijk van vorm,

trek het je niet an:

volmaakt een selfie:

 

Je kunt lang erop wachten,

proberen kan ook,

wegwerken de vlekken,

plastisch chirurgeren,

iets andere kleren,

maar wat doen ze er nou mee

met zo'n zee van meer

of minder moois:

 

Neem de klokkenluider

van de Notre-Dame,

die kon er wat van,

hij heeft de beste selfie

ooit genoemd en bleef

dankzij zijn bochel

toch eeuwig beroemd!

 

Leo Besouw




Blog 211

 

Selfie... (gedicht)

 

Heb je ook al een selfie,

of ben je geen elfie,

zit je neus niet geheel recht,

je oor niet goed aangehecht,

je haar wat minder van kleur,

de scheur van je mond

niet zo geweldig afgerond,

te veel sproeten misschien

of een vlek op de wang,

ongelijk van vorm,

trek het je niet an:

volmaakt een selfie:

 

Je kunt lang erop wachten,

proberen kan ook,

wegwerken de vlekken,

plastisch chirurgeren,

iets andere kleren,

maar wat doen ze er nou mee

met zo'n zee van meer

of minder moois:

 

Neem de klokkenluider

van de Notre-Dame,

die kon er wat van,

hij heeft de beste selfie

ooit genoemd en bleef

dankzij zijn bochel

toch eeuwig beroemd!

 

Leo Besouw





Blog 210

 

Beeldvorming. (gedicht)

 

Beeldvorming

biedt brute leiders

banale middelen die

benevelend de

bevolking verleiden om

bevallig te blijven aan de

bewonderenswaardige

brutaliteit van het eigen gelijk;

behalve dat

brengt de bestuurde

beeldvorming bevordering van het

brave burgers gevoel waarop het

brandend verlangen van de

bezorgde moederstaat

buitengewoon en brisant zal

beklijven in de aard van het

bedoelde beeld van de

bepaalde vader-leider van die

betreffende moeder-staat.

 

Leo Besouw




Blog 209

 

Maak je geen zorgen... (gedicht)

 

Maak je geen zorgen –

want alles gaat voorbij:

de Tai Mahal – de Borobudur

de duvel en z'n malle moer,

de Egyptische piramides

óók, da's nogal wiedes

en het Oval Office van Obama

niet uitgezonderd van het drama,

of het Kremlin van Poetin,

't krijgt ook al niet zijn zin.

 

De tunnel onder de Bosporus

of onder Het Kanaal:

de tijd achterhaalt

het allemaal,

en voor ons begrip –

kijk nu maar niet zo sip –

en in ons levensoog

houden we het niet lang droog:

iedere dag kent winst èn verlies

en dat is nou precies

wat ons in 't kortstondige bestaan ontgaat:

te laat is slechts beperkt van staat

en van betekenis

en wat dan wijsheid is,

en breed begrip,

verdwijnt weldra als stip

aan de oneindige horizon

van kommervolle tijd,

waarop de mens

nooit echt de grip krijgt.

 

Leo Besouw




Blog 208

 

Mijn vader was... (gedicht)

 

Mijn vader was...

een stekelbaarzenkweker,

ik weet nu zeker

dat het hem voor veel behoedde

zoals ik eerder al vermoedde:

hij deed zijn plicht

en gaf de baarzen

licht en voer, en sprak ze toe:

zwemmen maar,

je weet wel hoe!

 

Straks zal ik je verpatsen

aan de bieders van de beste prijs

want al zijn er dan ook velen

niet zo heel erg wijs,

de beste prijs is mijn bewijs

van vakmanschap,

dus zet je schrap!

 

Bezoekers dus die

ze dan kochten

wrongen zich in honderd bochten

voor hun moeders thuis:

wat haal jij nog toch in huis

voor zo'n belachelijke prijs,

je bent ook echt niet heel goed wijs!

 

Leo Besouw




Blog 207

 

Het belang van een onderkin en een decolleté (gedicht)

 

Met een onderkin en een decolleté

kun je je onderscheiden,

al te grote vlakheid vermijden,

en van bezijden gezien

is je profiel misschien

wat minder flatteus,

maar ook de neus

doet er dan meer toe

en een waarheid als een koe

vertelt ons hoe de neus

zeker niet alles bepaalt,

maar wie hem niet schendt

redt zijn aangezicht

en komt met onderkin

en decolleté nog best

aan 'n vent en wordt

als talent zeker herkend!

 

Leo Besouw




Blog 206

 

PTSS (gedicht)

 

Sleutels der herinnering

sleutels tot het oerbegin

van al wat trauma lijkt

wat PTSS van gezondheid scheidt:

de sleutel ligt in 't diep gevoel

van wat over de rand schoot:

het aangezicht van dood en verderf

van mishandeling en kerf

in wat van waarde is op aarde,

in wat geluk leek en verstoord

op wrede wijze als in een oord

waar slechts de duivels

botten kluiven en rood in 't vuur

van bloed en doodgeslagen haren

in nooit vergaande jaren

't gruwelijkst onheil

blijven baren.

 

Leo Besouw




Blog 205

 

Daar begint de poëzie. (bundelbespreking)

 

De bundel van De 100 beste gedichten uit de Turing Gedichtenwedstrijd 2013 met de titel “Daar begint de poëzie” heb ik doorgenomen en riep bij mij de vraag op wat is begin en wat is voldragen? Er bestaan geen chronometers om de uitslag van de “wedstrijd” te bepalen. Het loopt dan ook van cryptische teksten tot melodische expressies van waarnemingen en gevoelens. De 124 bladzijden bijeengebracht door uitgeverij Van Gennep, 2014 riepen dan ook bij mij gemengde gevoelens en waarderingen op.

 

Ik ga dan ook geen uitgebreide waarderingen geven, maar wel enkel een viertal gedichten noemen, die volgens mij bovenaan gezet zouden mogen worden:

  • “Stilte” van Erwin Steyaert: uniek van beeld- en betekenisgebruik, je ervaart een ruimte die je vol maakt, prachtig!
  • “Leiezicht”van Eddy Vaernewyck: mooi omfloerst beeldgebruik, ruimte scheppend met met diepte naar “het geraas van een werkweek”.
  • “Babel Nu” van Aad van der Waal: mooie en scherpe contrastwerking in een ritmisch en melodisch geheel. Geëngageerd en hulpeloos doorvoelend. Een nagenoeg perfect sonnet.
  • “The beginner's guide to irrational behavior” van Jan-Paul Rosenberg: een zeer cryptische triptiek van drie delen met rake beelden, maar vooral bij het derde deel prachtig en symbolisch eindigend: “..., dartelend van bron/ tot bron spant onze huid doorzichtig om/ het ijle oog van onze gastheer, onze zon.“ Buitengewoon!

 

Het blijft een zoeken naar betekenissen en ervaren. De trend van de tijd en persoonlijke smaak spelen er altijd een niet te digitaliseren rol: chronometers voor deze bestaan – gelukkig – niet. Veel plezier met het wandelen door dit woud van honderd geselecteerde bomen in het Bos der Poëzie!

 

Leo Besouw




Blog 204

 

Allusie (gedicht)

 

Een makelaar in Pruisen

hoorde in 't riet iets ruisen:

dit is het dus niet

wat je denkt dat je ziet,

het is een gat in 't verdriet

wat nooit is verdwenen,

't is niet opgehouden te wenen,

trek dus geen conclusie,

wat je ziet en hoort is 'n allusie

die niet ophoudt te bestaan

en slechts als schijngestalten

van de maan

kiekeboe met ons wil spelen

als 'n onhoorbaar vals geluid

uit dwaze blinde kelen.

 

Leo Besouw




Blog 203

 

Go(u)dzoekers in Sotsji (gedicht)

 

Topsport in het spoor van Simson

kom daar nou 's om:

Michel en Ronald deden het,

hadden veel pret, maar

ook volharding op de korte baan:

hun predikant zag ze ook gaan

na het wekelijkse pad

des Heren mocht ook hij

die toppers eren:

één met goud en één met brons:

de goede geesten onder ons

en wat dan telt is slechts die plak,

je neemt de volgers op de hak

en gaat voor even uit je dak:

hoe hoog is dan de hemel

waar ook Simson aan zijn

haren plukt, en met een zucht:

 

“ 't Is toch die Hollanders

weer razend goed gelukt!”

 

Leo Besouw




Blog 202

 

Alzheimer (gedicht)

 

Alzheimer

ik mijmer

met de jaren

langer over 't sparen

van de kop voordat de strop

des doods mij wil omarmen,

hoe bij te blijven en helder

in 't beklijven van 't heden,

niet vastgespijkerd aan 't verleden,

maar bezig blijven met 't nu

en morgen – kan ik blijven

zorgen voor mijn tuin

en lief, komt niet de

dag als dief mij 't warm

ontstelen die alles doet

vergelen, en op den duur

in grijs, voor altijd

van de wijs, en opgesloten

in een leeg heelal

waarin ik slechts

verdwalen zal?

 

Leo Besouw




Blog 201

 

En uit de bergen kwam de echo (boekbespreking)

 

Ik las het boek “En uit de bergen kwam de echo” van Khaled Hosseini, 415 bladzijden, De Bezige Bij, Amsterdam, 2013. “Iedereen boven de 50 moet het lezen en zal gaan schreien”. “De Vliegeraar” (van hem) was al goed, maar dit is “the best” (voor mij): een seismografisch hoogtepunt van trilling van de ziel, van beschrijving van karakters, hun moed, hun (nood)lot, hun weerzien.

 

Het is een complex verhaal, lopend van 1952 tot 2010, van Afghanistan, via de VS tot in Frankrijk.

Via een beginnende vertelling van vader Saboor aan zoon en dochter, Abdullah en Pari, volgt een pijnlijke scheiding van die twee, uit noodzaak, hartverscheurend.  In het gelaagde verhaal met flashbacks via onder meer brieven en een tijdschrift-interview, volgen we de familie-ontwikkelingen  zowel in Afghanistan, in Parijs en in de VS, waarbij de relaties zich grotendeels los van elkaar ontwikkelen door de tijd .

 

Mooie beschrijvingen van zich ontwikkelende relaties als bijvoorbeeld tussen Adel en Gholam, twee tienerjongens in Afghanistan, de een rijk, de ander meer dan straatarm, op de historisch plek van de oorsprong van de familie, in Shadbag. Ook de dramatische verhouding tussen Nila, de stiefmoeder en dochter Pari, prachtig en gevoelvol omschreven, alles in een uitstekende vertaling.

 

De figuur van Nabi, met een zelfopoffering dramatisch én volstrekt geloofwaardig en vooral mooi. De halfbroer Iqbal in Pashawar, die als vluchteling tevergeefs het ouderlijk land probeert op te eisen. Het verhaal van Markos van het Griekse eiland Tino, die via India en nog meer buitenlanden uiteindelijk in Afghanistan als plastisch chirurg een hoofdrol speelt bij het hervinden van contact.

Vader Abdullah die aan het eind dementerend wordt, verzorgd door zijn dochter die ook de naam Piri draagt, als van zijn zus. Zijn zus Piri die eindelijk de weg vindt naar haar broer in San Francisco, vanuit Parijs. De ontroerende ontmoeting van elkaar, maar voor Abdullah tragisch door diens dementie. De ontmoeting van zus Piri en nicht Piri tenslotte, met een 55 jaar lang bewaarde erfenis.

 

Het is een must, zoals ik al zei. Een excellent boek, fantastisch geschreven, over een familiegeschiedenis in onze moderne tijd met wortels uit een verleden die ieder op zijn eigen wijze meedraagt, er door bepaald wordt en er iets mee kan doen. Zes sterren zou ik zeggen, als het kon.

 

Leo Besouw




Blog 200

 

Tijd... (gedicht)

 

Heb je de tijd?

Kun je hem vatten,

er grip op krijgen

om je daden aaneen te rijgen,

om te verklaren

wat de jaren

met je deden,

welk onheil je hebt vermeden,

welke stokpaarden bereden,

welke geheimen verborgen

welke loodzware zorgen

je hart hebben bedrukt,

waaronder je misschien

nog zucht,

welke dansen je hebt gemaakt,

welke kansen

zagen jouw dageraad?

 

Leo Besouw




Blog 199

 

Opschudding (“cricht”)

 

Opschudden

schudt op

opgeschud.

 

De belastingdienst moet opgeschud.

Weekers moet opgeschud.

De Kerk moet opgeschud.

De werklozen moeten opgeschud.

Het Kabinet moet opgeschud.

Goede doelen moeten opgeschud.

Banken moeten opgeschud.

Verhalen moeten opgeschud.

Dichters moeten opgeschud.

Velen moeten opgeschud..

 

Opschudding nu

verkrijgbaar bij?

 

Wie is er vrij nu

en overtuigt mij tot in mei?

 

Leo Besouw




Blog 198

 

Heimwee-planeet (gedicht)

 

Als ik me op Mars denk

krijg ik zo'n heimwee

naar de zee in Zandvoort

naar de golven die daar spelen,

naar de Veluwse Poort

waar de treinen reden,

naar de velden bloemen

in Hillegom en Lisse,

naar de wind op d'Afsluitdijk,

naar vissers op de uitkijk

in Volendam, de vlinders in de polders,

naar Erik en het klein insectenboek,

naar hoepelen in korte broek,

naar rennen van de dijk,

naar “jonge sla” van een bekende dichter,

wat maakt dat mijn gemoed toch lichter

als 'k al die dingen ook op Mars

beleven kon, niet het vooruitzicht

op het leven in een grote kom:

dat lijkt mij slecht gewin.

 

Ik schrijf mij er toch maar niet voor in,

misschien is heropstanding zelfs een beter nieuw begin...

 

Leo Besouw




Blog 197

 

Sadistisch universum? (gedicht)

 

De wereld van het boek

dat klinkt wel heel erg kloek

het universum van het woord

wanneer zoveel dat 't je stoort

in 't waarnemen der kleine

dingen die ons schijn' ongemerkt

daag'lijks omringen,

anders dan de wereld van 't boek

dat moet gelezen, omdat 't moet,

de kasten vol –

de hersens afgeladen met

Murakami's en andere daden

van schrijvers die ons vangen

met hun boeken die ons zoeken,

naar vervulling helpen,

misschien verhulling

van wellicht een tikje kwellen,

van ons zielezuchten

naar nog meer

van deze heil'gen

voor onze eer

als ervaren lezers,

wellicht misschien

als moderne gebedsgenezers

in 't zoeken van de zin

der onbevredigde lees-kwelling?

 

Leo Besouw




Blog 196

 

We zijn een zakje lucht (gedicht)

 

We zijn een zakje lucht,

zonder dat geen klucht

geen zuchten over luchten,

geen geklaag – geen stuk in de kraag,

geen beweging in ons gemoed

geen oordeel over hoe 't moet,

geen gezang uit onze kelen,

geen ijdelheid om te kwelen,

leger leegte dan de lucht

zijn wij zonder dat zakje lucht

wat ons van binnen vult

met levenslucht

tot aan de laatste zucht.

 

Leo Besouw




Blog 195

 

Missie Berlijn (boekbespreking)

 

Op 10 januari 1934 werd Marinus van der Lubbe in Leipzig onthoofd. Zo staat op de achterflap van het boek “Missie Berlijn, In het voetspoor van Marinus van der Lubbe”. Het boek is uitgekomen en gepresenteerd op 9 januari 2014. Het boek bevat 220 pagina's, het is een roman, en uitgegeven door uitgeverij Gopher. Ik was bij de presentatie op het van der Lubbehof in Leiden en daarna op de nabijgelegen Bibliotheek.

 

Inmiddels heb ik het boek gelezen. Wat is nu mijn leeservaring geweest? Ik vond het tamelijk adembenemend zoals die Nederlandse jongeman in 1932-1934 (geboren in 1909) zijn korte leven heeft beleefd en beleefd zou kunnen hebben, want het is een roman. Maar wel voor wat betreft vooral de geschiedenis van zijn brandstichting van de Rijksdag in Berlijn, zijn procesgang en veroordeling en onthoofding door het naziregiem nauwkeurig volgens de feiten. Boeiender echter is de zoektocht door de schrijver naar de persoon van Marinus, vormgegeven in de zoektocht van Ernst, die in de recente tijd op zoek gaat naar zijn en Marinus' wortels en liefdes.

 

Dat leidt tot mooie karakter- en gevoelsbeschrijvingen, hoe onder meer Rinus met zijn beperkte zicht (75 %) “begon te hunkeren naar haar (Zizi 's) donkere sprankelogen...” (pagina 65). Heel fysiek, heel lichamelijk beschreven de (fictionele) liefde tussen Zizi en Rinus, bijvoorbeeld: “Ze wàs hun tongen, ze wàs zijn ritmisch geslacht in haar.”(pagina 79). Naast de goed gedocumenteerde rechtsgang, en bijvoorbeeld een deel uit het psychiatrisch eindrapport voor de rechtbank door Bonhoeffer en Zutt, levendige beschrijvingen van gevoelens van de verlatenheid van Marinus. En de tocht van Ernst naar Berlijn en Leipzig, het is alsof je er zelf bij bent.

 

Ook door (fictionele) brieven van Zizi aan Marinus en van Rinus aan Zizi: heel mooi ingebed in het verhaal, word je meegesleept in deze bijzondere geschiedenis, waarin de liefde(s) van Ernst én van Marinus vele en wrede gezichten heeft. Ook de oorlog heeft vele gezichten, vroege zoals in dit boek, rijpe en woedende, zoals in het boek “10 mei 1940”, ook van George Knottnerus, en rijpe en nageboorte, zoals in mijn boek “Noorderdorp”.

 

Een prachtig en vlot geschreven verhaal, enerzijds berustend op harde historische feiten, anderzijds op een zoektocht naar diepste gevoelens en twijfels over wat te doen/ gedaan bij vragen van liefde en medemenselijkheid en het onrecht wat dat aangedaan kan worden. Zoek verder op www.gopher.nl en maak dit verhaal mee!

 

Leo Besouw




Blog 194

 

Opgewekt groen (gedicht)

 

Groen opgewekt

groen label verstrekt

opgewekt van geest:

groen gezien: het meest

groen in d'aderen:

vroeger gewoon voor de vaderen,

groen als 't gras,

groen zelfs nu 't gas,

groene stroom: 't is een droom,

't zonnepaneel:

't scheelt merakels veel,

de rekening zakt en zakt

en 't is niet eens bekakt(ig)

streven: je hoeft er niet

eens linksig voor te wezen,

groenig keurmerk:

het is geen zeurmerk:

je moet erbij dus wezen!

 

Leo Besouw




Blog 193

 

Erik of het klein insectenboek (boekbespreking)

 

Godfried Bomans, zoals ik hem kende, dat beeld rijst voor mij op als ik het boekje van de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (2013) las: “Erik of het klein insectenboek”, met een voorwoord door Philip Freriks, een lofrede door Midas Dekkers, en verschillende voorwoorden en een ten geleide bij diverse drukken, van Godfried Bomans zelf, als toegift (Eerste druk 1940).

 

Maar ik heb hem beter leren kennen, als de man die (in 1946) de (toen negen miljoen) insecten in Nederland met profetische en milde maar ook genadeloze inslag op de korrel nam, in het vizier, mensen dus van “de Lijst” van zijn schilderij waarover de kleine jongen droomt op zijn slaapkamertje, in het echt dus over “Grote Insecten” ( pagina 132).

 

In alle bescheidenheid creëert Godfried een beeld van een samenleving met bijzonder menselijke trekken, in goed- en slechtheid, in het najagen van “honing”, de beredenerende mens die te weinig ruimte laat voor intuïtie, die meegesleept wordt door heersende waan-werkelijkheden. Profetisch ook,  want wat hij schreef in 1939 en in 1940 verscheen, roept op de latere bladzijden, op pagina 117 (van de in totaal 139), het beeld op van het begin van de oorlogsjaren in 1940, voor de goede verstaander: “…  mannetjes mieren... als ze er geweest waren, zouden ze stellig tot de laatste man gevallen zijn (applaus)... aan de vreselijke slag tegen de grasmieren, in de lente van dat jaar... “ ( het is dan 1940?).

 

Op pagina 120 verklaart een grijze werkmier op plechtige toon in een toespraak dat hij gelooft dat de kleine Erik, zo klein als de mier, “een geheim verbergt”. En even verder , gissend naar de afkomst van Erik Pinksterblom, stelt de werkmier “Misschien kunnen wij hem helpen? ...En als er gevochten moet worden: ik stel mijn angel beschikbaar! “ Dan barstte er een oorlogslied los.: … en wie een angel bezat had de hand aan het gevest geslagen.”... En op pagina 125-126 : “de ongelijke strijd duurde slechts kort... er... gonsde een hoog toornig gezoem door de lucht...” Na een oorverdovend gegons... was het een verschrikkelijk gevecht.. maar een straal scherp en bijtend vocht recht in het gezicht bracht hem terug in bed, in zijn eigen kamer, met beide vuisten zijn ogen uitwrijvend.”

 

De erna volgende voorwoorden maken duidelijk dat sommige insectologen hem kennelijk niet hebben begrepen, en dat beschrijft hij op zijn typische Godfried Bomans- manier. Voortreffelijk!

 

Leo Besouw




Blog 192

 

Vertrekpunt (gedicht)

 

Als doen wat je kunt

vertrekpunt is,

is er weinig mis,

kun je zeggen,

maar na enig overleggen

met jezelf of menig ander

is het toch een bron van zorg

wat 't is, de beste borg,

voor wat er voor de ogen kwam:

is 't voor nu, of ook voor later,

hoe wordt de daad geen kat

in de zak, of flater,

hoe te bereiken wat we

willen ijken, wie geeft ons raad

bij de penibele daad

die verder kan strekken

dan in de verbeelding

van dwazen en gekken?

 

Leo Besouw




Deze laatste was de eerste van 2014 (06-01)


Voor 2015 zie betreffende tab


Veel (hernieuwd) leesplezier!




Voor terug naar de startpagina: www.leobesouw.nl waar de andere jaren met tabs aan te klikken!